Belém’de düzenlenen COP30’un ilk haftasında müzakereciler, 1,5 °C hedefinin korunması için ormansızlaşmayı durduracak ve fosil yakıt kullanımını hızla azaltacak bağlayıcı bir eylem planı oluşturma çağrısıyla karşı karşıya kaldı. Greenpeace, UNFCCC’nin yayımladığı 2025 NDC Sentez Raporu’nun öngördüğü %12’lik azaltımın küresel gerekliliklerin oldukça gerisinde kaldığını hatırlatarak, bu zirvenin bir yol haritası değil, gerçek dönüşümü tetikleyecek bir sonuç üretmesi gerektiğini vurguladı. Orman kaybının kritik seviyeye ulaşması ise COP30’dan 2030’a kadar ormansızlaşmayı sona erdirecek net bir plan beklentisini daha da güçlendirdi.

Zirve boyunca yapılan açıklamalarda, özellikle gelişmiş ülkelerin iklim finansmanına yönelik yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiği bir kez daha öne çıkarıldı. Greenpeace, NCQG kararlarının uygulanmasını sağlayacak yeni bir UNFCCC gündem maddesi eklenmesi ve kirleten öder prensibini temel alan finansman modellerinin geliştirilmesi için çağrı yaptı. Kurum temsilcileri, milyonlarca insanın iklim krizi karşısında yalnızca fırsat değil, hayatta kalma mücadelesi verdiğini belirterek finansmanın adil, erişilebilir ve güvenilir olması gerektiğine dikkat çekti.

Türkiye açısından COP30’un en sıcak başlıklarından biri ise COP31’in ev sahipliği oldu. Türkiye ve Avustralya arasında süren yarışın sonucu henüz kesinleşmiş değil. Greenpeace Türkiye, ev sahipliğinin iklim hareketi için bir fırsat olabileceğini belirtiyor; ancak aynı zamanda Türkiye'nin kömür başta olmak üzere fosil yakıtlardan çıkış, uyum planları ve gerçek azaltım politikaları gibi kritik başlıklarda net yanıtlar vermesi gerektiğini hatırlatıyor. Bu nedenle gözler hem COP30’un nihai kararlarında hem de COP31 ev sahipliği sürecinin nasıl şekilleneceğinde.

UHA Haber Merkezi - SEZGİN AKKOYUN